Đầu tư cổ phiếu ai cũng muốn tăng giá và có lãi. Nhưng đã bao giờ bạn mua một cổ phiếu và thấy nó cứ giảm dần đều và khi bạn bán thì nhận về một khoản lỗ đáng kể? Do vậy, nhà đầu tư cổ phiếu muốn thành công cần nắm được các nguyên lý vận động và tăng giá của cổ phiếu nhằm giảm thiểu thua lỗ và gia tăng cơ hội thành công.
Vậy cổ phiếu tăng giá dựa trên những nguyên nhân nào? Chúng ta cần hiểu được điều này trước khi bước chân vào đầu tư cổ phiếu.
Mỗi cổ phiếu bạn đầu tư đại diện cho một doanh nghiệp phía sau, bạn không đầu tư ba chữ cái XYZ trên bảng điện tử mà bạn đầu tư vào doanh nghiệp mà ba chữ cái đó chỉ là đại diện trên sàn chứng khoán.
Yếu tố nội tại doanh nghiệp được cải thiện
- Thu nhập trên mỗi cổ phiếu tăng (đo bằng EPS hay Earning Per Share), tức lợi nhuận ròng trên mỗi cổ phiếu tăng, dòng tiền được cải thiện. Điều này thể hiện công ty đang làm ăn có lãi thực, và số lợi nhuận trên một cổ phiếu tạo ra đang tăng lên làm tăng lòng tin của nhà đầu tư vào công việc kinh doanh của doanh nghiệp trong tương lai. Đây cũng chính là yếu tố quan trọng cốt lõi của chất lượng doanh nghiệp qua đó quyết định việc tăng giá cổ phiếu.
- Niềm tin, kỳ vọng vào tương lai doanh nghiệp: Thông thường sau mỗi buổi tiếp xúc cổ đông, đại hội cổ đông thông thường niềm tin vào doanh nghiệp và lãnh đạo doanh nghiệp tăng lên, kéo theo giá cổ phiếu tăng. Đôi khi niềm tin này bị lợi dụng để phân phối cổ phiếu đối với một số doanh nghiệp nên bạn có thể thấy đôi khi sau khi họp cổ đông với vô số tin tốt và niềm tin gieo vào ý nghĩ nhà đầu tư thì giá cổ phiếu lại giảm.
Yếu tố thông tin – PR:
- Tin đồn hoặc tin tức nói chung : Các thông tin doanh nghiệp chuẩn bị chia cổ tức, doanh nghiệp mua vào cổ phiếu quỹ, lãnh đạo doanh nghiệp đăng kí mua vào…sẽ hỗ trợ giá cổ phiếu tăng. Tuy vậy, giá thường tăng khi đó là tin đồn và lại thường giảm khi tin thật chính thức được phát hành
- Làm giá cổ phiếu: Nhiều doanh nghiệp bắt tay với các đội lái hỗ trợ giá và thanh khoản cho cổ phiếu nhằm nhiều mục đích khác nhau như phát hành tăng vốn, thao túng giá. Để có thể lôi kéo được nhiều nhà đầu tư quan tâm đầu tư cổ phiếu, đội lái thực hiện các lệnh mua bán phù hợp có chủ đích nhằm hỗ trợ cổ phiếu tăng giá và tăng thanh khoản,kết hợp với việc doanh nghiệp tăng cường PR, IR nhằm cung cấp tới công chúng, nhà đầu tư, cơ quan truyền thông các thông tin có lợi nhằm tiếp tục đánh cổ phiếu lên. Đến giai đoạn phù hợp cái bẫy sẽ sập xuống và những nhà đầu tư cuối cùng sẽ mắc kẹt.
- Bài phân tích đánh giá tích cực của các công ty chứng khoán uy tín (Khi giá đang ở vùng giá hấp dẫn). Nếu bài phân tích tốt về cổ phiếu được xuất bản khi giá đã tăng nhiều hoặc nằm trong kế hoạch PR, IR của doanh nghiệp thì có thể giá còn giảm sau khi bài phân tích được tung ra.
Yếu tố môi trường kinh doanh của doanh nghiệp được cải thiện
- Các yếu tố vĩ mô, ngành, thị trường thay đổi theo hướng có lợi cho doanh nghiệp. Các yếu tố này liên quan nhiều tới môi trường kinh doanh của doanh nghiệp, ví dụ như lãi suất cho vay giảm sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp có đòn bẩy tài chính cao giảm lãi vay qua đó hỗ trợ lợi nhuận tăng cao; Nhu cầu đầu tư hạ tầng và giải ngân đầu tư công tăng giúp các doanh nghiệp xây dựng hạ tầng và vật liệu xây dựng có thêm nhiều việc làm dẫn tới doanh thu và lợi nhuận tăng.
Yếu tố thị trường chung ủng hộ
- Thị trường chung tăng điểm: Thị trường chung có tác động lớn tới thị giác và tâm lý của nhà đầu tư. Khi thị trường tăng, giá cổ phiếu của chúng ta cũng tăng trong khi không có tin tức tích cực mới nào hay ngược lại khi thị trường chung giảm, cổ phiếu của chúng ta cũng có thể giảm nhiệt tình hơn cả thị trường trong khi doanh nghiệp vẫn đang vận hành bình thường.
Yếu tố cung – cầu
- Giảm nhiều quá thì tăng trở lại (Quá bán) do dòng tiền bắt đáy được kích hoạt. Thông thường trong một đợt suy giảm kéo dài thì tác dụng của dòng tiền bắt đáy đủ lớn chỉ có tác động hỗ trợ giá trong thời gian ngắn.
- Các cổ đông có nhiều tiền hơn để mua, đặc biệt là khi nhận được cổ tức bằng tiền mặt của doanh nghiệp, có thể dẫn tới giá tăng trong ngắn hạn.
- Số lượng cổ phiếu trôi nổi quá nhiều cũng là một yếu tố có thể khiến giá cổ phiếu khó tăng giá mạnh do nguồn cung dồi dào.
Trong các yếu tố trên, yếu tố nội tại doanh nghiệp là quan trọng nhất, quyết định tăng trưởng dài hạn của doanh nghiệp, qua đó quyết định việc tăng giá cổ phiếu. Các yếu tố khác có thể hỗ trợ cho các đợt tăng giá ngắn hạn tuy vậy không bền vững. Giá cổ phiếu muốn tăng trưởng dài hạn thì cần chất lượng thu nhập, dòng tiền của doanh nghiệp liên tục được cải thiện, kể cả trong điều kiện chia tách cổ phiếu. Đồng thời, kỳ vọng của giới đầu tư vào doanh nghiệp luôn phải được duy trì. Doanh nghiệp luôn có câu chuyện để kể để nuôi dưỡng kỳ vọng của nhà đầu tư vào tương lai tươi sáng của doanh nghiệp. Chứng khoán là đầu tư vào tương lai, không phải quá khứ hay hiện tại. Đó là lý do bạn đầu tư vào những doanh nghiệp hàng đầu vẫn thua lỗ như bình thường. Khi doanh nghiệp không còn câu chuyện nào để kể, kỳ vọng của giới đầu tư vào tương lai doanh nghiệp suy giảm thì đó là lúc gió sẽ đảo chiều, khoản đầu tư sẽ nhanh chóng bốc hơi về mặt giá trị.
